Metoda Warnkego

Metoda Warnkego została stworzona w Niemczech przez Freda Warnkego, który przez kilkadziesiąt lat zajmował się problemami dotyczącymi słuchu i przetwarzania słuchowego oraz psychoakustyki i psycholingwistyki. Dzisiaj terapia z wykorzystaniem metody Warnkego jest stosowana na całym świecie, przez tysiące terapeutów. Od wielu lat prowadzone są badania nad skutecznością tej metody, również przez psychologów w Polsce.

Metoda Warnkego zalecana jest zarówno dla dzieci (od 6. roku życia), jak i dorosłych z problemami w zakresie mówienia, czytania i pisania. Terapia wdrażana jest dla osób, które mają problemy z procesami nauki, przetwarzania informacji, uwagi i koncentracji oraz jąkaniem się, problemami logopedycznymi i dysleksją. Fred Warnke odkrył, iż trudności w nauce wynikają w głównej mierze z dysfunkcji w przetwarzaniu słuchowym (APD). Terapia według jego metody skierowana jest do osiągnięcia następujących celów:

• automatyzacji w przetwarzaniu percepcji w zakresie słuchu, wzroku i zdolności motorycznych (automatyzacja dotyczy również optymalnej szybkości przetwarzania);
• automatyzacji koordynacji obu półkul mózgowych (jest to niezbędne w celu efektywnego i optymalnego uczenia się);
• automatyzacji i rozwój słownika wizualnego (analiza i synteza zdolności fonologicznych).

Metoda Warnkego działa na centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego - nie wynikają one z zaburzeń poznawczych, językowych a z neuronalnych. U osób dotkniętych CAPD dysfunkcje mogą przejawiać się poprzez: brak możliwości

zrozumienia mowy w głośnych warunkach oraz lokalizacji źródła dźwięku, trudnościach w nauce, słabych zdolnościach muzycznych, mylenia wyrazów i sylab o podobnym brzmieniu, męczących trudnościach w utrzymywaniu uwagi słuchowej - np. na lekcji, wykładzie oraz nierzadko błędnym rozumieniu przekazywanych poleceń.

Terapia składa się z 14 kroków. Koncentruje się ona na przyczynach, nie objawach. Dzięki temu jej efektywna skuteczność (a więc długotrwała) jest bardziej prawdopodobna. Początek terapii zaczyna się od przeprowadzeniu testów, w których każde z ćwiczeń obserwuje i bada inną kompetencję - mierzących funkcje wzrokowe, słuchowe oraz motoryczne. Na podstawie uzyskanych wyników specjalista (terapeuta) przygotowuje plan terapii. A więc dalsze kroki dostosowane są do indywidualnej jednostki i jej konkretnych zaburzonych funkcji. Wszystko jest przeprowadzane w oparciu o etyczne aspekty, możliwości i chęci Pacjenta/ki. Plan treningowy opiera się o aspekty automatyzacji półkul mózgowych oraz trening progu kolejności. Wdrażane jest to z pomocą logopedy, zadań domowych, terapuety. Przetwarzanie spostrzeżeń wzrokowych, słuchowych i motorycznych jako pierwsza część treningu wykonywana jest za pomocą urządzeń Audio4Lab. Te, mają na celu poprawę rozpoznawania dźwięków - ich kierunku, natężenia i wysokości, a tym samym poprawną reakcję na nie. Za pomocą urządzenia Brain-Boy®-Universal usprawnia się procesy przetwarzania słuchowego. Ta część zajmuje około 2-4 miesiące.

Kolejny etap terapii obejmuje koordynację półkul mózgowych. Jest ono powiązane z treningiem laternym, który według Franka Warnkego wpływa na umacnianie

połączeń neuronowych oraz tworzenie nowych. Polega to na słuchaniu tekstów, a następnie własnego głosu - raz na lewej, raz na prawej słuchawce. W odpowiednim momencie łączone jest to z ćwiczeniami z zakresu percepcji wzrokowej oraz pamięci. Ten etap jest skierowany dla Pacjentów z dysfunkcjami ciała modzelowatego, w szczególności dla osób dyslektycznych. Etap ten trwa tyle miesięcy, ile dziecko ma lat.

Efektywność terapii metodą Warnkego udokumentował U. Tewes na Uniwersytecie w Hanowerze. W Polsce dominującym zespołem potwierdzającym skuteczność terapii jest Lipowska, Pawlicka i Łada z Uniwersytetu Gdańskiego oraz Zespół Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego w Lublinie. Udowodniono następujące efekty terapii:

• poprawa funkcji podstawowych - słuchowe, wzrokowe i motoryczne
• poprawa umiejętności czytania i pisania
• różnicowanie głosek i fonemów
• pamięci fonologicznej i werbalnej długoterminowej
• integracji wzrokowo-słuchowej
• przypominanie słów
• mniejsza liczba błędów ortograficznych
• rozumienie słów, zadań i poleceń
• większa koncentracja i zrozumienie
• zwiększony zasób słownictwa

Bibliografia:

1. Kruczyńska-Werner, A. (2018). Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego – aktualne możliwości terapii dostępne w Polsce. Logopedia 47-1, 231-245.
2. Bronk, D., Meslin, A. (2018). Metoda Warnkego i metoda Feuersteinaw pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Ruch pedagogiczny 4, 87-101.
3. Brzdęk, E., & Brzdęk, J. (2020). The Warnke Method for the Diagnosis and Improvement of Phonological Competence in Special Needs Children. In Education Sciences 10(127), 127.
4. Brzdęk, E., Zawora, M. (2018). Skuteczność metody warnkego w usprawnianiu mowy dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. PAN, 71, 165-177.