Depresja i psychoza poporodowa

Często w tym okresie pojawia się szereg trudności psychicznych, które czasami osiągają nasilenie przekraczające normę stanu psychicznego i fizycznego kobiety po porodzie. Matki mogą nie zdawać sobie z tego sprawy, czy to z powodu specyfiki omawianego okresu i samych problemów psychicznych, czy też ze względu na nacisk społeczny lub rodzinny na to, by być „dobrą matką”. Zdarza się, że kobiety boją się lub wstydzą przyznać do odczuwanych przez siebie niepokojów i kryzysowych stanów.

Depresja poporodowa i inne zaburzenia psychiczne tego okresu związane są z ryzykiem negatywnego wpływu na życie i funkcjonowanie samej kobiety, dziecka oraz całej rodziny. Brak odpowiedniego rozpoznania i leczenia może mieć niekorzystny wpływ na relacje kobiety z dzieckiem, partnerem i rodziną, a także na rozwój emocjonalny dziecka. Spośród problemów psychicznych występujących po porodzie można wymienić: smutek poporodowy, depresję poporodową, psychozę poporodową i hipomanię poporodową. 

Smutek poporodowy (baby blues) to bardzo częste zjawisko, występujące u około 50–80% kobiet po porodzie (zob. Baby blues). Jest to fizjologiczna reakcja kobiety na poród, która trwa krótko i samoistnie ustępuje. Początek tego stanu ma zwykle miejsce w ciągu kilku dni po porodzie, a szczytowe nasilenie objawy osiągają w 4.–5. dniu. Smutek poporodowy może trwać od kilkunastu godzin do kilku dni i mija najczęściej około 10. dnia po porodzie.

Objawy smutku poporodowego to: niewielkie lub umiarkowane obniżenie nastroju (smutek), chwiejność emocjonalna, płaczliwość, napięcie psychiczne, drażliwość, nadmierna wrażliwość na bodźce, uczucie wyczerpania, upośledzenie koncentracji uwagi, bóle głowy, zaburzenia snu, spadek apetytu, niekiedy uczucie wrogości wobec męża. Stan ten nie wymaga leczenia, ważne jest natomiast zrozumienie ze strony bliskich. Warto pamiętać, że okres poporodowy to nie tylko „radosny stan”, ale też sytuacja bardzo obciążająca kobietę, z którą mogą się wiązać również „gorsze stany”, niebędące dowodem na to, że kobieta jest „złą matką”, tylko stanowiące bardziej reakcje fizjologiczne.