Psychoterapia - rodzaje i metody. Na czym polega psychoterapia?

Psychoterapia to nie tylko metoda leczenia zaburzeń psychiki. Stosuje się ją również do "ulepszania" natury psychicznej i zwiększania potencjału osobowościowego. Psychoterapia potrafi wpłynąć na zmianę postawy i poprawić zdolności radzenia sobie z niektórymi emocjami. Pacjent korzystający z psychoterapii wcale nie musi doświadczać zaburzeń psychicznych, a może jedynie odczuwać potrzebę poprawienia jakości swojego życia emocjonalnego. Psychoterapia może m.in. zwiększyć motywację do działania, poprawić pewność siebie czy usprawnić komunikację z innymi ludźmi. Terapia bywa więc nie tylko pomocna w poprawie jakości życia osobistego, ale i zawodowego.

Psychoterapia: definicja

Idea psychoterapii wywodzi się z kilku nauk, m.in. filozofii, psychologii oraz medycyny. Najogólniej mówiąc, psychoterapia to zespół metod leczenia rozmaitych zaburzeń i problemów natury psychicznej, który opiera się na bezpośrednim kontakcie lekarza z pacjentem. Obejmuje cykl spotkań pacjenta z terapeutą, indywidualnych lub w większej grupie, w zależności od rodzaju terapii. Psychoterapię mogą prowadzić jedynie specjaliści w zakresie znajomości ludzkiej psychiki – lekarze psycholodzy i psychiatrzy. W trudnych zaburzeniach i schorzeniach psychoterapia może być jedynie elementem leczenia np. obok leczenia farmakologicznego. Leki włącza się do leczenia wówczas, gdy problemy psychiczne wyjątkowo utrudniają codzienne funkcjonowanie chorego.

Psychologowie nazywają psychoterapię "podróżą w głąb człowieka". Tę podróż odbywa pacjent, terapeuta jest tylko pewnego rodzaju przewodnikiem, który również dba o bezpieczeństwo „podróżującego”.

Psychoterapia, poza funkcją uleczającą, pełni rolę wspierającą – uczy wykorzystywać naturalny potencjał, który już w człowieku jest. Psychoterapia opiera się głównie na rozmowach terapeuty z pacjentem, ale wielu terapeutów wykorzystuje również inne elementy takie jak: rysunek terapeutyczny, zabawę, eksperymenty, pisanie listów, analizę symboli, hipnozę, rytuały czy ustawienia przestrzenne.

Kim jest psychoterapeuta?

Do prowadzenia psychoterapii upoważnieni są odpowiednio wykwalifikowani specjaliści. By zostać psychoterapeutą, należy skończyć studia wyższe – najlepiej psychologię, psychiatrię, pedagogikę czy medycynę, a następnie ukończyć profesjonalne szkolenie podyplomowe z psychoterapii, potwierdzone certyfikatem. Szkolenie jest bardzo wymagające i angażujące czasowo, trwa minimum 4 lata. Przyszły psychoterapeuta w trakcie szkolenia musi również przejść własną psychoterapię, która pozwoli mu lepiej zrozumieć odczucia jego przyszłych pacjentów.

Psychoterapeuci zwykle specjalizują się w konkretnej tematyce i prowadzą terapie w jej obrębie. Są terapeuci specjalizujący się w leczeniu uzależnień czy zaburzeń, terapeuci rodzinni, terapeuci grupowi, dziecięcy.

By mieć pewność, że wybrany przez nas terapeuta jest specjalistą w swojej dziedzinie, można poprosić go o przedstawienie kwalifikacji (zaświadczeń o ukończonych kursach i szkoleniach), omówienie rodzaju oferowanej psychoterapii oraz zapytać o doświadczenie w rozwiązywaniu problemu, z którym do niego przyszliśmy.

Psychoterapia – na co pomaga?

Psychoterapia sprawdza się w leczeniu zaburzeń takich jak: depresje, stany lękowe, nerwice, fobie, zaburzenia żywienia. Bywa pomocna, gdy pacjent nie radzi sobie emocjonalnie z pewnymi sytuacjami w życiu np. przeżywa żałobę, traci motywację do działania, staje się od czegoś uzależniony, czuje się bezradny, nie umie wyjść z trudnych relacji (np. w pracy). Psychoterapia leczy duszę, ale również neutralizuje objawy somatyczne. Jest skutecznym wsparciem również w leczeniu chorób zupełnie innego pochodzenia, np. astmy, migreny, alergii, atopowego zapalenia skóry czy chorób układu krążenia. Terapia zmienia nastawienie pacjenta do leczenia, co ma ogromne znaczenie np. dla pacjentów onkologicznych.

Psychoterapia: na czym polega? Rodzaje psychoterapii

Na czym polega psychoterapia? To zależy od jej konkretnego rodzaju. Dzięki wielu nurtom psychoterapii, można ją doskonale dopasować do problemu pacjenta i jego specyfiki. Każdy rodzaj psychoterapii charakteryzuje się innym źródłem inspiracji, podejściem, sposobem prowadzenia terapii oraz założeniami teoretycznymi. Główne nurty psychoterapii to:

terapia poznawczo-behawioralna

To jedna z najpopularniejszych i najbardziej przebadanych pod kątem skuteczności metod psychoterapii. Wywodzi się z behawioryzmu, czyli przeświadczenia, że zaburzenia w zachowaniach to efekt wyuczonych reakcji na różne bodźce.

Założenia: Celem terapii jest oduczenie pacjenta starych, nieprawidłowych reakcji oraz wypracowanie nowych zachowań i zmiana sposobu jego myślenia. Terapia bazuje na podejściu edukacyjnym – pacjent nabywa umiejętności, dzięki którym sam będzie mógł rozwiązać swoje problemy.

Ile trwa: Terapia zwykle trwa od 10 do 16 godzinnych sesji.

Dla kogo: To najskuteczniejsza terapia do leczenia depresji i lęków. Stosuje się ją również w leczeniu zaburzeń odżywiania, stresu pourazowego czy zaburzeń osobowości.