Problem uzależnień w rodzinie

Rodzina jest rozumiana jako system, w którym poszczególni członkowie wzajemnie na siebie wpływają. W pojmowaniu zjawisk w rodzinie nie ma prostych zależności przyczynowo-skutkowych, lecz obserwuje się pewną dynamikę natury cyrkularnej, tj. reakcja jednej osoby powoduje odpowiedź u drugiej, a reakcja tej drugiej z kolei powoduje odpowiedź u pierwszej (pętle sprzężenia zwrotnego). Poszczególni członkowie rodziny nieustannie zatem reagują na zachowania swoich bliskich i wzajemnie. Każdy system rodzinny dąży do utrzymania wewnętrznej równowagi. Różne sytuacje zewnętrzne oraz rozwój indywidualny osób i rozwój rodziny powodują zmiany w obrębie tego systemu i jego destabilizowanie. Część z tych zmian jest naturalna, a część nieprzewidywalna. Gdy pojawia się sytuacja kryzysowa, rodzina organizuje się wokół niej i koncentruje na reakcjach wywołanych tą sytuacją, żeby utrzymać dotychczasową równowagę. Nie zawsze to się udaje i wtedy konieczna jest zmiana. 

Każda osoba będąca w rodzinie chciałaby mieć jak najlepsze warunki do swojego rozwoju indywidualnego, ale również mieć poczucie więzi z pozostałymi członkami rodziny. Dlatego też kluczową rolę w poprawnym funkcjonowaniu człowieka odgrywa równowaga pomiędzy realizacją potrzeby przynależności (bycia razem) i oddzielenia. Im lepiej funkcjonują poszczególne osoby w rodzinie, zachowując równowagę między zależnością a niezależnością, tym sprawniej zaspokajane są potrzeby wszystkich członków rodziny i realizowane ich role, zadania itp. Sprawniej funkcjonuje wtedy cała rodzina i wyższy jest poziom zadowolenia oraz funkcjonowania psychospołecznego poszczególnych jednostek. 

Nadmierne picie alkoholu, branie narkotyków, nadużywanie leków, hazard generują różnego rodzaju problemy rodzinne. Uzależnienie wpływa na funkcjonowanie całego systemu rodzinnego. Pojawiają się kryzysy, nasilają się trudności interpersonalne oraz spada poziom bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania. Pojawiają się straty w obrębie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz materialne zarówno osoby uzależnionej, jak i poszczególnych członków rodziny. Nikt nie pozostaje obojętny względem trudności, jakie powstają w wyniku uzależnienia u członka rodziny.